Η παρούσα διδακτορική διατριβή στη θεωρία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού έχει ως αφετηρία τα γραπτά ίχνη του σχεδιασμού. Οι γραμμές και οι λέξεις ως πρώτες καταγραφές του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού συμπυκνώνουν ένα είδος σκέψης που ανήκει αποκλειστικά στην αρχιτεκτονική. Προκειμένου να το προσεγγίσουμε και να διερευνήσουμε την ιδιαιτερότητά του, η έρευνα επικεντρώνεται στη στοιχειώδη υλικότητα της αρχιτεκτονικής σκέψης, δηλαδή επικεντρώνεται στις γραμμές και τις λέξεις του σχεδιασμού, σε εκείνο που ορίζεται ως διπλή γραφή του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού.
Πάνω στο ίδιο κομμάτι χαρτί, τα σημάδια της διπλής γραφής συγκρατούνται και χάριν σε αυτήν την ουσιαστική συν-τοποθέτηση, η χειρονομία του χαράζειν σε γραμμές και η χειρονομία του γράφειν σε λέξεις, αν και αποτελούν οντολογικά ασυμβίβαστες και εν μέρει συμπληρωματικές χειρονομίες, θεωρούνται στην παρούσα έρευνα ως μια κοινή ενέργεια σταθεροποίησης της ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής σκέψης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι γραμμές και οι λέξεις του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού σταθεροποιούνται σε έναν κοινό τόπο ο οποίος απαιτεί να οριστεί πέρα από την ουδετερότητα οποιουδήποτε υλικού μέσου σταθεροποίησης. Πάνω στην επιφάνεια του χαρτιού, οι γραμμές και οι λέξεις προφανώς συγκρατούνται, αλλά, είναι στα βάθη ενός μέσου ακόμη ανεξερεύνητου όπου κατ’ ουσίαν εγγράφονται: οι γραμμές και οι λέξεις του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, αν και καταγεγραμμένες πάνω στην επιφάνεια του χαρτιού, εγγράφονται σε ένα μέσο άλλης τάξης και συν-τίθενται ακριβώς χάριν αυτού. Η παρούσα διδακτορική διατριβή υποστηρίζει ότι αυτό το μέσο που διανοίγεται από τις γραμμές και τις λέξεις της διπλής γραφής του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού λαμβάνει τις διαστάσεις ενός ιδιαίτερου χώρου, αυτόν που ονομάζει χώρο εγγραφής.
Σε αυτόν τον διανοιγόμενο χώρο ερμηνείας, οι λέξεις δεν αποδίδουν πια το αναπαριστάμενο ενώ οι γραμμές δεν στοχεύουν στη μεταφορά του κειμένου σε εικόνα. Οι όροι με τους οποίους ερμηνεύεται ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός μεταβάλλονται. Αντί των καθιερωμένων περιγραφών του σχεδιασμού μέσω των μορφών του, στον χώρο εγγραφής η μορφή χάνει την πρωτοκαθεδρία της: η απεικόνιση και η περιγραφή αναστέλλονται χάριν της ενδεικτικής λειτουργίας των σημείων της διπλής γραφής προς τον αρχιτεκτονικό-πραγματικό χώρο. Αντί της διαλεκτικής σχέσης μεταξύ εικονικού και λεκτικού, οι γραμμές και οι λέξεις ως σημεία της διπλής γραφής θεωρούνται συστηματικά ως μια μονάδα σημασίας σύμφωνα πάντα με τον χώρο εγγραφής, ο οποίος νοείται αποκλειστικά ως ένας χώρος του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Τα σημεία αυτά θεμελιώνονται, κατά παράδοξο τρόπο, στον καθαυτό τόπο, εκείνο της εγκατάστασης του αρχιτεκτονικού έργου.
Η έρευνα στρέφεται γύρω από ορισμένες έννοιες αναφοράς, ορισμένα έργα αναφοράς και ένα ιστορικό context, των οποίων η συμβολή δομεί το κείμενο της διατριβής και το περιεχόμενο των ενοτήτων της. Ανάμεσα στα έργα αναφοράς διακρίνονται το Danteum των Guiseppe Terragni και Pietro Lingeri, το Cannaregio του Peter Eisenman και το Μεγάλο Γυαλί του Marcel Duchamp. Ιδιαίτερα, το Μεγάλο Γυαλί διαλευκαίνει τη διπλή γραφή ενός σχεδιασμού αποδεσμευμένου από τον τόπο και το κατοικείν. Από την άλλη πλευρά, το ιστορικό context διασπάται σε εικόνες οι οποίες, καθώς αποσπώνται από το ιστορικό συνεχές της γραφής και της αρχιτεκτονικής, συμπυκνώνουν τις σημαντικές αλλαγές στη σταθεροποίηση της σκέψης εν γενεί, ιδιαίτερα δε της αρχιτεκτονικής σκέψης. Υποστηρίζεται ότι κάθε αλλαγή από τη μυθογραφία στο αλφάβητο, την τυπογραφία και τα ψηφιακά μέσα, διαταράσσει τους συσχετισμούς ανάμεσα στο εκφράζειν και εικονίζειν όπως αυτές καταγράφονται στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό κάθε ιστορικής περιόδου.
Εν κατακλείδι, η διαδρομή που προτείνει το κείμενο της διατριβής δεν πραγματοποιείται σύμφωνα με την τάξη που η διαδοχή στον χρόνο και η μεθοδική παράθεση προσώπων και έργων θα καθόριζε. Αντιθέτως, το κείμενο της διατριβής διαμορφώθηκε ως ένας κατάλογος λέξεων –οι οποίες προέρχονται από τις έννοιες αναφοράς– συνοδευόμενος από εικόνες και κείμενα, των οποίων η δομή μοιάζει, τελικά, με αυτήν ενός γλωσσαρίου. Τα λήμματα αυτού του γλωσσαρίου, οργανωμένα σε έννοιες, υποδεικνύουν μια διαδρομή ανάμεσα στο υλικό της έρευνας, μιας έρευνας πραγματοποιούμενης τη στιγμή της συγγραφής της.
Λέξεις κλειδιά: αρχιτεκτονικός σχεδιασμός, γραφή, εγγραφή, χειρονομία, γραμμή, λέξη, κείμενο, τόπος.
